Μ.Παρασκευή

Από το συναξάρι: Τη αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα ΑΓΙΑ και σωτήρια και φρικτά ΠΑΘΗ του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ επιτελούμεν τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προ πάντων τον Σταυρόν και τον θάνατον, ά δι’ ημάς εκών κατεδέξατο έτι δε και την του ευγνώμονος ληστου, του συσταυρωθέντου αυτώ, σωτήριον εν τω Σταυρώ ομολογίαν.

Δηλαδή: Θυμόμαστε τα πάθη Του Κυρίου. Τις κοροιδείες, τις βρισειές, τις προσβολές, τις ατιμώσεις και στο τέλος τη Σταύρωση , όσα υπόστηκε για να σώσει το γένος των ανθρώπων. Επίσης μακαρίζουμε τον ένα από τους ληστές που μετανόησε την ύστατη στιγμή και έτσι πέρασε πρώτος στη βασιλεία των ουρανών. Είμαστε θλιμμένοι γιατί ο Χριστός πέθανε, αλλά και αισιόδοξοι αφού ξέρουμε οτι σε λίγες μέρες θα αναστηθεί.Κύριο συναίσθημα μια χαρμολύπη

Στην εκκλησία: Το πρωί έχουμε την αποκαθήλωση, το κατέβασμα δηλαδή του Χριστού από τον Σταυρο. Ο παπάς τοποθετεί το Ευαγγέλιο στον Επιτάφιο ( αν είναι έτοιμος ) και αφήνει τους πιστούς να προσκυνήσουν το Χριστό δίνωντάς τους ένα λουλουδάκι.
Οι 3 στάσεις στην ακολουθία του Επιταφίου είναι γεμάτες από μικρούς μελωδικότατους ύμνους. Πιο γνωστά είναι:

(ά στάση)
Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ,
και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σην.

(β΄στάση)
Άξιόν εστί, μεγαλύνειν σε τον Ζωοδότην,
τον εν τω Σταυρώ τας χείρας εκτείναντα
και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού.

(γ΄στάση) Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή σου,
προσφέρουσι Χριστέ μου.

Έθιμα: Τη Μ.Παρασκευή έχουμε την κορύφωση του θείου δράματος, και έτσι έχουμε πολλά έθιμα σ' όλη την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά :

• Στις Μέτρες της Θράκης, τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου σταματά έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ένα ομοίωμα του Ιούδα. Τη στιγμή που ο ιερέας διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο ανάβουν τη φωτιά και καίνε το ομοίωμα. Αργότερα θα πάρουν μια χούφτα από εκείνη τη στάχτη και θα τη ρίξουν στα μνήματα.
• Στη Ναύπακτο το βράδυ της Μ. Παρασκευής, πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου, σχηματίζοντας πομπές, οι οποίες διέρχονται από το λιμάνι, όπου είναι αναμμένες δάδες ειδικά τοποθετημένες στις τάπες του Κάστρου, γύρω από το λιμάνι.Στο μέσον της εισόδου του λιμανιού οι δάδες σχηματίζουν μεγάλο σταυρό, που φωταγωγεί ολόκληρο το λιμάνι παρουσιάζοντας μία φαντασμαγορική εικόνα μοναδικής ομορφιάς. Το έθιμο αυτό έχει παράδοση πολλών χρόνων που φαίνεται να θέλει να συνδυάσει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει τη τουρκική ναυαρχίδα στο χώρο αυτό.
• Στην Πάρο, η περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς κατά την διάρκειά της, γίνονται δεκαπέντε περίπου στάσεις.Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

• Στην Ύδρα την Μ. Παρασκευή γίνεται κάτι το μοναδικό, ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η Ακολουθία του Επιταφίου, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα κατανυκτική. Στη συνέχεια οι Επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντώνται στο κεντρικό λιμάνι, δίνοντας ένα ιδιαίτερο χρώμα. Την ώρα της Ανάστασης τα πολλά βαρελότα φωτίζουν την νύκτα.

• Στην Κέρκυρα, την Μ. Παρασκευή στις 4μ.μ. ξεκινά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο, ο Επιβλητικός Επιτάφιος. Μέχρι της 9.30 το βράδυ, από κάθε εκκλησία βγαίνει ο Επιτάφιος με την απαραίτητη μπάντα της κάθε ενορίας, τις χορωδίες, τους πιστούς. Τελευταίος βγαίνει ο μεγαλοπρεπέστατος επιτάφιος της Μητρόπολης. Στις 9 το πρωί γίνεται η περιφορά του Επιταφίου της Εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα. Το 1574 οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν στους ορθοδόξους την περιφορά του την Μ. Παρασκευή, και από τότε οι Κερκυραίοι πραγματοποιούν την περιφορά μαζί με το Σεπτό Σκήνωμα του Αγίου.Είναι η πιο παλιά και πιο κατανυκτική Λιτανεία που βγαίνει σε ανάμνηση του θαύματος του Αγίου, που έσωσε τον Κερκυραϊκό λαό από την σιτοδεία. Εμπρός πηγαίνει ο Άγιος που έχει θέση χοροστατούντος Επισκόπου σε αυτή την Λιτανεία, και ακολουθεί ο Επιτάφιος. Μετά το τέλος της λιτανείας, ο Άγιος θα παραμείνει στη θύρα του, μέχρι την Τρίτη του Πάσχα για προσκύνημα. Στις 11 το πρωί του Μ. Σαββάτου ο κόσμος περιμένει την πρώτη Ανάσταση.Όταν τελειώνει η ακολουθία στη Μητρόπολη, χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία (μπότιδες) στους δρόμους, με μεγάλο κρότο. Αυτό το έθιμο έχει τις ρίζες του στο χωρίον του Ευαγγελίου 'Συ δε Κύριε Ανάστησόν με ίνα συντρίψω αυτούς ως σκευη κεραμεως
  
• Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πασχαλινά έθιμα στην ιστοσελίδα του υπουργείου Τουρισμού